GAMS België
Wat is VGV ?
Wij erkennen vrouwelijke genitale verminking (VGV) als gendergerelateerd geweld.
Definitie van gendergerelateerd geweld
Gendergerelateerd geweld is geweld tegen een persoon op basis van hun geslacht, dat zijn oorsprong vindt in opvattingen over de verwachte rollen (gender) van die persoon. Dit gendergerelateerde geweld kan ernstige gevolgen hebben voor slachtoffers en hun leven op verschillende gebieden beïnvloeden (persoonlijk, professioneel, etc.).
Vrouwelijke genitale verminking en gedwongen huwelijken zijn vormen van gendergerelateerd geweld die tot doel hebben controle over de persoon uit te oefenen, zowel fysiek als mentaal. Deze vormen van gendergerelateerd geweld kunnen ernstige gevolgen hebben gedurende het hele leven van de betrokken personen.
VGV
Vrouwelijke genitale verminking zijn “ingrepen die de externe geslachtsorganen van vrouwen opzettelijk veranderen of beschadigen om niet-medische redenen” (WHO, 2014).
Type I · Clitoridectomie
Gedeeltelijke of volledige verwijdering van de clitorisknop en/of de clitoriskap
Type II · Excisie
Gedeeltelijke of volledige verwijdering van de clitorisknop en de binnenste labia, met of zonder verwijdering van de buitenste labia.
Type III · Infibulatie
Vernauwing van de vaginale opening door het dichtmaken van de binnenste of buitenste labia, soms met hechting, met of zonder verwijdering van de clitorisknop en -kap.
Type IV
Alle andere schadelijke ingrepen aan de vrouwelijke geslachtsorganen voor niet-medische doeleinden, zoals prikken, doorboren, insnijden, schrapen en cauteriseren van de geslachtsorganen.
Opmerking
- In de praktijk worden ze vaak ingedeeld in twee grote categorieën: excisie en infibulatie (de onderscheiding tussen types 1 en 2 is niet altijd gemakkelijk voor een clinicus die niet vertrouwd is met vrouwelijke genitale verminking). Het komt ook voor dat de labia spontaan samensmelten zonder dat er hechting (met draad of acaciadoorns) heeft plaatsgevonden.
- De clitoris is een groot orgaan (8 tot 10 cm) waarvan het grootste deel intern is. Excisie komt overeen met de verwijdering van het zichtbare of externe deel (de knop van de clitoris), maar niet de gehele clitoris. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft in 2022 de beschrijving van de verschillende soorten VGV aangepast door “volledige verwijdering van de clitoris” te vervangen door “volledige verwijdering van de knop van de clitoris”.
Andere praktijken met betrekking tot VGV
Wereldwijd
De meest recente schattingen (UNICEF 2016) suggereren dat 200 miljoen meisjes en vrouwen vrouwelijke genitale verminking hebben ondergaan en dat 3 miljoen meisjes elk jaar risico lopen.
De helft van de getroffen bevolking, namelijk 100 miljoen, bevindt zich in drie landen: Egypte, Ethiopië en Indonesië. Hoewel de praktijk aanwezig is in minstens 28 Afrikaanse landen, komt deze ook voor in Azië (Indonesië, Maleisië, …), het Arabisch schiereiland (Jemen, Oman, …), het Midden-Oosten (Irak, Iran, …) en Latijns-Amerika (Colombia, Peru).
De prevalentie verschilt sterk tussen regio’s, zelfs binnen dezelfde landen. Etnische groep en oorsprongsregio zijn bepalende factoren.
Prevalentie in %: 15-49 jaar
Bronnen gebaseerd op DHS & MICS (april 2022) & andere nationaal representatieve onderzoeken
Zuid-Afrika
gemelde gevallen onder migrantenpopulaties
Alaska (USA)
gemelde gevallen onder de migrantenbevolking
Australie
cas rapportés parmi les populations migrantes
Benin
9,2% van de vrouwen
Bangladesh
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Burkina Faso
74,8% van de vrouwen
Canada
gemelde gevallen onder migrantenpopulaties
Kameroen
1,4% vrouwen
Colombia
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Ivoorkust
36,7% vrouwen
Djibouti
93,1% vrouwen
Egypte
87,2% vrouwen
Eritrea
83% vrouwen
Ethiopië
65,2% vrouwen
Europa
gevallen gemeld onder migrantenpopulaties
Gabon
gevallen gemeld onder migrantenpopulaties
Gambia
72,6% vrouwen
Ghana
2,4% vrouwen
Guinee
94,5% van de vrouwen
Guinee-Bissau
52,1% van de vrouwen
Equatoriaal-Guinea
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Indonesië
51,2% van de vrouwen
India
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Irak
7,4% van de vrouwen
Iran
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Israël
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Jordanië
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Kenia
21% van de vrouwen
Libéria
31,8% van de vrouwen
Lybie
gevallen gemeld onder migrantenpopulaties
Libië
gevallen gemeld onder migrantenpopulaties
Nigeria
19,5% van de vrouwen
Niger
2% van de vrouwen
Malediven
12,9% van de vrouwen
Mali
88,6% van de vrouwen
Malaisia
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Mauritania
66,6% van de vrouwen
Mexico
gemelde gevallen onder de migrantenbevolking
Oeganda
0,3% van de vrouwen
Oman
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Pakistan
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Peru
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Filippijnen
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
République Cantrafricaine
21,6% van de vrouwen
République démocratique du Congo
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Senegal
25,2% van de vrouwen
Sierra Leone
83% van de vrouwen
Somalië
99,2% van de vrouwen
Sudan
86,6% van de vrouwen
Sri Lanka
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Syria
gemelde gevallen onder de migrantenbevolking
Tanzania
10% van de vrouwen
Thailand
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Chad
34,1% van de vrouwen
Togo
3,1% van de vrouwen
Jemen
18,5% van vrouwen
Turkije
gemelde gevallen onder migrantenpopulaties
US
gemelde gevallen onder migrantenpopulaties
Zimbabwe
gevallen beperkt tot bepaalde gemeenschappen
Download onze poster
Onze posters “Prevalentie van genitale verminking bij vrouwen in de wereld” zijn beschikbaar in 2 talen.
- Poster Prevalentie in het frans
- Poster Prevalentie in het nederlands
Aangevoerde redenen
Diverse redenen worden aangevoerd door de betrokken bevolkingen om deze praktijken te rechtvaardigen, en vele combinaties zijn mogelijk. Een genaaid, gesloten, geschoren geslachtsdeel wordt gezien als hygiënischer en zou de vrouw aantrekkelijker moeten maken. (Gillette-Frenoy 1992).
Respect voor gewoontes of tradities
Dit is het meest voorkomende antwoord op de vraag waarom excisie? Het wordt gedaan omdat het altijd is gedaan, het gebeurt, dat is alles. Het is natuurlijk, het is normaal.
Sociale cohesie, sociale integratie
Om net als iedereen te zijn, niet buitengesloten te worden.
Het huwelijk
“En onbesneden meisje zal geen echtgenoot vinden”. Dit is, samen met respect voor de gewoonte, een van de meest genoemde redenen.
Sommige meisjes worden opnieuw besneden vóór het huwelijk als blijkt dat het niet goed is gedaan of in het geval van infibulaties, als de litteken spontaan is losgekomen.
Sommige moeders erkennen de gevaren van VGV, maar geven toe dat niet kunnen trouwen in hun samenleving erger is dan het risico op complicaties als gevolg van VGV, en dat dit daarom de beste keuze is die ze voor hun dochters kunnen maken.
Maagdelijkheid, kuisheid, trouw
VGV wordt gezien als een middel om de eer van de familie te behouden door elk seksueel verlangen en zwangerschap vóór het huwelijk te voorkomen.
In het kader van polygame huwelijken, waar de man mogelijk niet al zijn vrouwen kan bevredigen en waar de vrouw gefrustreerd zou kunnen zijn en de verleiding van buitenechtelijke relaties zou kunnen hebben, wordt VGV gezien als een manier om de eer van de echtgenoot te behouden.
Vruchtbaarheid
Vooral in etnische groepen die infibulatie praktiseren, wordt een open, gapend geslachtsorgaan als lelijk beschouwd.
Een genaaid, gesloten, geschoren geslachtsorgaan wordt als hygiënischer gezien en zou de vrouw aantrekkelijker moeten maken.
Verleiding, schoonheid
Vooral in etnische groepen die infibulatie toepassen, wordt een open, gapend geslacht als lelijk beschouwd. Een genaaid, gesloten, onthaard geslacht wordt gezien als hygiënischer en wordt verondersteld de vrouw aantrekkelijker te maken.
Zuiverheid, reinheid
Zolang een meisje niet is besneden of geïnfibuleerd, wordt ze beschouwd als onzuiver, vies en mag ze bepaalde taken, zoals het bereiden van maaltijden of het serveren van eten, niet doen.
Religie
De praktijk van VGV gaat vooraf aan de opkomst van monotheïstische religies, met name de islam. Hoewel de Koran of enig ander religieus geschrift geen besnijdenis of infibulatie voorschrijft, praktiseren sommige gemeenschappen dit in de overtuiging dat het door de religie wordt vereist.
Het is opmerkelijk dat VGV voortduurt in christelijke gemeenschappen (katholieken, protestanten, kopten), joodse gemeenschappen in Ethiopië (de Falasja’s) en animistische gemeenschappen. Verschillende religieuze autoriteiten verschillen van mening: sommige moedigen het aan, anderen beschouwen het als niet inherent aan de religie en weer anderen strijden voor de afschaffing ervan.
Met betrekking tot de islam hebben hoge sunnitische vertegenwoordigers zich in 2006 tijdens een internationale bijeenkomst aan de universiteit van al-Azhar in Caïro uitgesproken tegen VGV (fatwa waarin wordt verklaard dat VGV ongegrond is volgens islamitisch recht) (Andro & Lesclingand 2007).
Type 1 VGV wordt vaak Sunna genoemd door moslimgemeenschappen. Sunna staat in de islam voor alles wat goed is voor God; het gebruik van deze term om clitoridectomie te beschrijven draagt bij aan de verwarring en het idee dat VGV een voorschrift van de islam zou zijn.
Hoewel de status van vrouwelijke besnijdenis niet wordt genoemd als rechtvaardiging door de bevolking, kan het worden beschouwd als een factor die de voortzetting van deze praktijken bevordert.
Vrouwelijke genitale verminking is immers een bron van inkomsten en sociale erkenning voor de vrouwen die het uitvoeren.
Wie voert de excisie uit
en op welke leeftijd?
In landen van herkomst worden besnijdenissen uitgevoerd door oudere vrouwen, traditionele vroedvrouwen of barbiers, soms door artsen of vroedvrouwen in een gezondheidsopleiding, hoewel dit verboden is door de WHO.
In westerse landen die gemeenschappen uit deze landen verwelkomen, zijn meisjes nog steeds slachtoffer van besnijdenis. Families roepen een buitenlandse besnijdster aan of sturen hun dochters op vakantie naar het land om de besnijdenis te ondergaan.
Besnijdenissen worden over het algemeen uitgevoerd tussen 4 en 14 jaar, maar kunnen ook enkele maanden na de geboorte of vlak voor het huwelijk plaatsvinden. De laatste jaren is er een verlaging van de leeftijd van besnijdenis waargenomen. Een van de redenen is om de praktijk voor autoriteiten te verbergen, omdat veel landen wetgeving hebben ingevoerd tegen de praktijk. Het kind is dan te jong om de besnijdenis te ontvluchten of een klacht in te dienen.
Wat zijn de gevolgen?
Onmiddellijke complicatie
- Intense pijn en angst die tot een shocktoestand kan leiden.
- Bloedingen met risico op overlijden.
- Infecties van wonden.
- Urineretentie.
- Letsel aan aangrenzende organen.
Psychologische gevolgen
Seksuele verminking kan een vrouw voor het leven tekenen.
Het traumatische karakter van het gebeurtenis kan door het kind worden verdrongen op het moment van de besnijdenis en jaren later weer opduiken en zich uiten in verschillende vormen.
- Verlies van vertrouwen in familie
- Gedragsproblemen
- Angst, paniek (flashbacks, nachtmerries)
- Depressie – PTSS (Posttraumatische Stressstoornis)
Langdurige complicaties
- Urineweginfecties, genitale infecties, urinestenen, neurinomen.
- Moeite met plassen, pijn tijdens de menstruatie, incontinentie.
- Pijn op de plaats van het litteken, cysten, abcessen.
- Problemen met zwangerschap en bevalling (belemmerde arbeid, scheuren, fistels).
- Seksuele stoornissen (voor beide partners).
- Risico op overdracht van HIV.
- Infecties van de eileiders, onvruchtbaarheid.
De langetermijncomplicaties variëren afhankelijk van het type besnijdenis en de gevolgen die zijn opgetreden na de besnijdenis (infectie, bloedarmoede, genezingsproblemen, enz.). Type III-besnijdenissen veroorzaken de meeste infecties en problemen tijdens de bevalling vanwege de infibulatie. Dyspareunie (pijn tijdens geslachtsgemeenschap) kan aanwezig zijn als het litteken pijnlijk is of als een neurinoom zich ontwikkelt.