Tegen VGV

Beschermen

Ondanks preventieve inspanningen blijft het risico op VGV in Europa of tijdens een reis aanwezig. Het organiseren of uitvoeren van VGV is strafbaar volgens de Belgische wet, artikel 409 van het Wetboek van Strafrecht. De rol van GAMS is om professionals en/of familieleden te voorzien van handvaten en tools om een dreigende genitale verminking te voorkomen.

BELGISCHE WET

 

Sinds 2001 is vrouwelijke genitale verminking strafbaar gesteld volgens de Belgische wet.

Artikel 409 van het Wetboek van Strafrecht (in werking getreden op 27 maart 2001) voorziet in een straf van 3 tot 5 jaar gevangenisstraf voor “ieder die enige vorm van verminking van de geslachtsorganen van een persoon van het vrouwelijk geslacht heeft uitgevoerd, vergemakkelijkt of begunstigd, of heeft geprobeerd dit te doen, met of zonder haar toestemming. De poging zal worden bestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot een jaar.”

– ART. 409 VAN HET BELGISCH STRAFWETBOEK

Sinds juli 2014 wordt ook het aanzetten tot de praktijk van genitale verminking bestraft met een gevangenisstraf (van 8 dagen tot 1 jaar). Het feit dat het slachtoffer minderjarig is, vormt een verzwarende omstandigheid, evenals de ernst van de gevolgen, het winstoogmerk en over het algemeen de situaties van afhankelijkheid en kwetsbaarheid (wanneer de dader gezag heeft over het slachtoffer, zoals een ouder of arts). Afhankelijk van deze omstandigheden kunnen de straffen oplopen tot 15 jaar gevangenisstraf.

De verjaringstermijn is 5 jaar en wordt 10 jaar in geval van verzwarende omstandigheden. Sinds de wet van 14 november 2019, die op 30 december 2020 van kracht werd, is de verjaringstermijn opgeheven voor elke vorm van genitale verminking gepleegd op een minderjarig meisje.

Bovendien kan elke persoon die heeft deelgenomen aan, heeft bijgedragen aan, of heeft gefaciliteerd bij genitale verminking van een minderjarige, ook in het buitenland, worden vervolgd in België als de dader zich op het grondgebied van het Koninkrijk bevindt (principe van extraterritorialiteit).

In België zijn er zeer weinig klachten ingediend en er is geen veroordeling uitgesproken sinds de inwerkingtreding van deze strafbepaling. Er is dus geen jurisprudentie beschikbaar over dit onderwerp.

 

INTERNATIONALE WETGEVING

 

In vele landen zijn er strafbepalingen tegen vrouwelijke genitale verminking; zo in Europa, maar ook in Afrika: Senegal, Burkina Faso, Ivoorkust, Togo, Somalië, Guinee, Djibouti, Ethiopië, Mauritanië, Egypte enzovoort…

Alle bestaande wetgeving vindt je terug op de website van CoP

INTACT VZW: GAMS NEEMT DE FAKKEL OVER

In 2019 zag INTACT zich genoodzaakt haar activiteiten op te schorten. Vanwege een overeenkomst tussen de twee organisaties, biedt GAMS nu deze juridische dienst aan.

Verschillende internationale verdragen zijn geratificeerd door België en vele andere landen:

  • CEDAW – Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie tegen vrouwen (13 januari 1984)
  • Afrikaanse Handvest van de Rechten van de Mens en de Volken (21 oktober 1986), waarbij meer dan vijftig Afrikaanse staten zijn aangesloten
  • CRC – Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (1990)
  • Maputo Protocol (aangenomen in juli 2003): dit protocol vult het Afrikaanse Handvest aan om de fundamentele rechten van vrouwen in Afrika te bevorderen en de bescherming van deze rechten te waarborgen.
  • Istanbul Conventie, in werking getreden in 2014: conventie ter voorkoming en bestrijding van geweld tegen vrouwen en intrafamiliaal geweld (geratificeerd in 2016 door België en in juni 2023 door de EU) in werking getreden in 2014: conventie ter voorkoming en bestrijding van geweld tegen vrouwen en intrafamiliaal geweld (geratificeerd in 2016 door België en in juni 2023 door de EU)

JURIDISCHE ONDERSTEUNING

GAMS biedt eerstelijnsconsultaties voor juridische ondersteuning en tweedelijnsconsultaties voor professionals met juridische vragen met betrekking tot nationale en internationale bescherming. Het aantal meisjes dat risico loopt op genitale verminking als er geen preventief werk wordt verricht, wordt momenteel geschat op 12.064. De vzw biedt specifieke informatie over de geldende wetgeving, de Belgische jurisprudentie met betrekking tot de erkenning van VGV en huwelijksdwang in aanvragen voor internationale bescherming, evenals gegevens uit rapporten van landen over vrouwelijke genitale verminking, gedwongen huwelijken en andere gendergerelateerde vormen van geweld. Deze juridische dienstverlening vervangt de advocaat niet in juridische procedures.

Het juridische aanbod van GAMS omvat:

  • Eerstelijnsondersteuning voor betrokken families via de psycho-socio-juridische dienst van GAMS België
  • Opvolging van risicosituaties
  • Verdieping van juridische vraagstukken via opleidingen
  • Tweedelijnsondersteuning voor advocaten en gespecialiseerde diensten voor vreemdelingenrecht bij complexe juridische situaties

 

VGV: JURIDISCHE MIDDELEN

GAMS biedt een aantal juridische hulpmiddelen.

Jurisprudentietabel

Het juridische team van GAMS volgt de jurisprudentie van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (CCE/RvV) met betrekking tot aanvragen voor internationale bescherming door vrouwen/meisjes die slachtoffer zijn of risico lopen op VGV en/of gedwongen huwelijk, in overeenstemming met het Verdrag van Genève van 15 juli 1951 betreffende de status van vluchteling.

Alle uitspraken met betrekking tot VGV en gendergerelateerd geweld die sinds 2020 zijn gepubliceerd, worden gedetailleerd geanalyseerd en bevatten elementen die specifiek zijn voor de persoonlijke situatie van de verzoekers, evenals de feitelijke en juridische elementen die de beslissing van de CCE/RvV rechtvaardigen. In de tabel kan worden gezocht op basis van de 15 onderzochte criteria.

 

Landenrapport

Dit “landenrapport”-instrument bevat essentiële informatie over vrouwelijke genitale verminking wereldwijd en de daarmee verband houdende vormen van gendergerelateerd geweld. Het pretendeert niet volledig te zijn en omvat de meest recente rapporten en verwijst naar oudere bronnen op basis van de frequentie van nieuwe documentpublicatie.

ToolS & Middelen

De detectometer

EEN ESSENTIËLE TOOL

Deze tool is bestemd voor professionals; het helpt bij het identificeren van de stappen die moeten worden ondernomen om meisjes te beschermen en de opvolging te verzekeren, zoveel als mogelijk in dialoog met de ouders en het kind.

Juridische nieuwsbrief

 

De juridische nieuwsbrief van GAMS richt zich tot juristen, advocaten, actoren in de juridische wereld of andere organisaties. Het doel? Dieper ingaan op juridische kwesties met betrekking tot vrouwelijke genitale verminking (VGV), gedwongen huwelijken en andere gendergerelateerde vormen van geweld .

Ontdek de archieven van onze nieuwsbrieven hier.

CONTACTPERSONEN

Keyla Lumeka

Juriste

Brussel (FR) en Luik

keyla@gams.be
+32 493 40 52 89

Elly Pauwels

Juriste

Namen

elly@gams.be
+32 492 35 80 18

Jente Konings

Juriste

Brussel (NL) en Vlaanderen

jente@gams.be
+32 492 35 35 90

Exit