Pauline Soupa: van vrijwilligster tot betaalde kracht

Wat deed je besluiten om je voor GAMS te engageren?

Ik ontmoette Fabienne naar aanleiding van een conferentie. Het was een uitdaging als verloskundigen die ons samenbracht. Ik wou hierbij betrokken worden, dus ik ben “De laatste vrijdag van de maand” (noot van de redactrice: één van de oudste gemeenschapsactiviteiten van GAMS) beginnen bijwonen. Ik was helemaal vol van het GAMS-project en ben eraan blijven plakken. Van daaruit ontstond het idee om een workshop over de voorbereiding op de geboorte voor zwangere vrouwen te organiseren.

Wanneer zijn deze workshops over voorbereiding op de zwangere vrouwen
begonnen?

Meteen daarna, in 2011. Ik heb een paar vriendinnen, verloskundigen, verzameld en we hebben ons gelanceerd. Eerst met een formule van drie prenatale sessies, vervolgens evolueerden we in functie van de noden van de vrouwen. De workshops ‘voorbereiding op de geboorte’ werden opgeschort tijdens de lockdown. Er waren veel verschillende sprekers in de loop der jaren omdat het vrijwilligerswerk is dat gecombineerd moest worden met de werktijden van de ziekenhuizen. In de loop der jaren hebben wij onze workshops uitgebreid met behandelingen die meer te maken hebben met lichamelijk welzijn om vrouwen opnieuw met hun lichaam, zelfzorg en aanrakingen te verbinden.

Wat zijn voor jou de meest memorabele momenten van deze tien jaar vrijwilligerswerk?

Allereerst is er de ontstaansgeschiedenis van het project met alle opwinding van het prille begin en het besef dat we iets relevant tot stand hebben gebracht. Wat mij altijd heeft aangemoedigd om door te gaan zijn de vrouwen die terugkomen na hun bevalling met hun baby’s. Zo konden we zien wat nuttig was, wat ontbrak en wat moest worden verbeterd. Geen twee sessies zijn hetzelfde. Er zijn soms groepen waar de dynamiek van die aard is dat we meer taboe-onderwerpen inzake seksualiteit, contraceptie of andere kwesties kunnen aansnijden. Er ontwikkelen zich veel mooie dingen en je kan dan stellen dat je als gemeenschapswerkster niet hoefde te spreken omdat de vrouwen het woord namen. Dit is iets wat ik tot vandaag de dag in mijn workshops bewaar. Mijn doel is ook om hen mondiger te maken door ervoor te zorgen dat zij zich allemaal kunnen uitdrukken, kunnen zeggen wat zij te zeggen hebben, vragen kunnen stellen over de taalbarrière heen. Ik realiseer me ook dat we er, dankzij onze gemeenschapsanimatrices, in slagen deze barrière te overwinnen. Soms zijn er culturele verschillen tussen vrouwen uit West-Afrika en die uit Oost-Afrika. Al deze uitwisselingen zijn heel verrijkend.

Bij de voorbereiding op de geboorte, wie is er aanwezig van het GAMS-team?

Er is een verloskundige en één of meer interculturele bemiddelaarsters of cobemiddelaars, afhankelijk van de talen die de vrouwen spreken en de antennes waar we de workshops houden. In Luik bijvoorbeeld, doen we soms beroep op vrijwilligers (v/m/x). Als de groep heterogeen is qua landen van herkomst, kunnen er tot drie personen belast zijn met culturele bemiddeling. Soms zijn er vrouwen die Frans of Engels spreken, dan kan ik de workshop alleen doen.

Je bent van een toegewijde vrijwilliger naar een werknemer van GAMS geëvolueerd. Kan je ons vertellen hoe dat gegaan is?

Er was al enige tijd sprake binnen GAMS om een positie te openen voor deze workshops en ik stond daar zelf ook achter. Na tien jaar begon het vrijwilligersstatuut te wringen. We konden geen workshops met opvolging meer aanbieden. We hadden iemand nodig die de opvolging kon beheren, één en dezelfde persoon voor elke workshop die ook de logistiek kon verzorgen. Toen Fabienne Richard via ONE de middelen kon vinden om deze deeltijdse functie te openen, zag ik de advertentie en heb ik meteen gesolliciteerd. Ik wilde deze workshops echt nieuw leven inblazen in een andere vorm en met iemand die er tijd voor maakt.

En die tien jaar ervaring heeft bij GAMS…

Naast de ervaring die ik bij GAMS had, speelde het ook in mijn voordeel dat ik 12 jaar in het UMC Sint-Pieter heb gewerkt, dat een groot, zeer divers publiek heeft, met ook veel migranten. Ik heb veel Guinese en andere migrantenvrouwen die een VGV ondergaan hadden, begeleid bij het bevallen. Ik heb praktische ervaring op het terrein in de begeleiding en postnatale opvolging van besneden vrouwen dat mij in staat stelt hen te begeleiden en hen naar de juiste diensten door te verwijzen naargelang hun behoeften tijdens de sessies. Met Fos (intercultureel bemiddelaarster bij GAMS) hebben wij ook situaties van geïnfibuleerde vrouwen gezien en hebben wij steun kunnen verlenen en de kwestie van desinfibulatie kunnen bespreken met de vrouwen en hun gynaecologen.

Je bezoekt ook verschillende steden met dit project.

Ja, ik organiseer momenteel begeleidingen in Brussel, Namen en Luik. Het is ook mogelijk dat wij opvangcentra bezoeken als er een specifiek verzoek komt van meerdere zwangere vrouwen die in hetzelfde centrum verblijven.

Hoe zou je GAMS definiëren na al deze tijd bij deze organisatie?

GAMS, dat is een grote familie, dat is activisme. Dit overvalt je, je komt hier toevallig werken. Ik kan het niet in één woord vatten. Ik heb er meer woorden voor nodig, veel woorden. Het zijn uitwisselingen, ontdekkingen, bewustwording van menselijkheid. Zien hoe we allemaal verschillend zijn en hoe we elkaar uiteindelijk allemaal kunnen tegemoetkomen.

Wat kunnen wij jou wensen voor het ONE*-project datje promoot?

De voorbereiding op de geboorte is een onderdeel van het ONE-project en ik heb het gevoel dat dit onderdeel goed van start ging. Ik zou me nu graag concentreren op de opleidingen bij het personeel van ONE en PSE (Promotion de la santé à l’école, Promotie van Gezondheid op School). We hebben nog moeite om jonge meisjes te bereiken. Dit is een publiek dat bereikt kan worden via de schoolgeneeskunde. Ik koester veel hoop.

*Equivalent van Opgroeien in Franstalig België