Seminar in de Senaat op 6 februari 2023

“‘Voorkomen en beschermen’ & ‘femmage’ voor de oprichtster van GAMS België

GAMS België had op 6 februari, – de Internationale dag van de strijd tegen vrouwelijke genitale verminking – de eer een colloquium in de Belgische Senaat te houden. De meesten waren er voor het eerst, waren vereerd met hun plaats op de gastenlijst en bewonderden de hoge plafonds met schilderijen aan de muren en de rode loper.

Stéphanie d’Hose, voorzitster van de Senaat, verwelkomde de aanwezigen en wees erop om achterom te kijken naar de portretten. “Er hangen te weinig vrouwen tussen al deze mannen; toch valt één vrouw op : Maria Theresia van Oostenrijk. Zij was moeder van 16 kinderen. Welke moeder kan tegenwoordig een succesvolle carrière combineren met zoveel kinderen?” vroeg ze. Ze had het over het belang van dit initiatief, omdat Vrouwelijke Genitale Verminking zonder medische reden een schending van de mensenrechten is. Ze eindigde haar openingstoespraak met: “Ik zie ook hoopvolle lichtpuntjes, zoals het werk van de organisatie van GAMS België. Ik wil jullie bedanken voor het ongelooflijke werk dat jullie doen. Dank aan de oprichtster Khadidiatou Diallo.” De toon was gezet..

Fabienne Richard, directrice van GAMS België, belichtte de cijfers met een diavoorstelling: “Wereldwijd worden 200 miljoen meisjes en vrouwen getroffen door VGV”. Ze toonde de evolutie van de prevalentiecijfers in België en de resultaten per provincie. “Na Brussel, volgen Antwerpen en Luik met het grootst aantal vrouwen die reeds door VGV werden getroffen.” In haar pleidooi benadrukte ze dat er werk aan de winkel is bij de verdeling van de middelen in het land.

PANEL 1 : Asielprocedures

Moderatrice Lotte Buekenhout, juridisch adviseur, stelde de vragen aan het gesprekspanel:
“Is de internationale bescherming voldoende?” en
“Is er iets veranderd sinds de laatste conferentie hierover in 2019?”

Marie Doutrepont (advocate bij Progress Lawyers Network) en Julie Lejeune (directrice bij NANSEN) zetten elk hun standpunten uiteen.

Senatrice Ayse Yigit vatte samen en toonde meteen ook haar betrokkenheid met deze uitspraken:

De procedures voor moeders van kinderen die internationale bescherming ontvingen, moeten veranderen.

Vrouwen en meisjes die VGV hebben ondergaan moeten beschermd worden, ook in België, vanwege het risico op de herhaling van VGV.

In een derde punt beklemtoonde ze de niet te onderschatten schade die VGV kan aanrichten.

Tot slot zei ze: “Ik wil wel benadrukken dat wij allemaal samen werken aan dit thema, ook mannen.” en “Vrouwenrechten zijn mensenrechten.” (…) “Politiek moet durven kiezen. Graag bedank ik alle experten.”

Hierop volgde een hartverwarmende muzikale interventie van Robert, Malick en Bao op de kora en een gitaar.

PANEL 2 – Opvoeding over het emotionele, relationele en seksuele leven

Céline Liurno (psychologe en seksuologe bij Soralia) en Sophie Wouters (coördinatrice bij Punt vzw) deelden elk hun ervaringen over dit onderwerp en ook hier concludeerde een senatrice.

Op schoolniveau scheiden we meisjes niet van jongens. Ze zijn geïnteresseerd. Er waren jongens die wilden weten ‘wat een intacte vulva is.

Moderatrice Marianne Nguena (coördinator van het netwerk VGV en de CoP) vroeg hoe het met vormingen op scholen zit.

Senatrice Hélène Ryckmans wees erop dat de centra voor gezinsplanning eindelijk meer middelen krijgen voor preventie. Op het vlak van preventie op scholen is er nog veel werk aan de winkel.

Het is heel belangrijk om de meisjes naar het toilet te laten gaan wanneer dat nodig is.

Daarnaast moeten ook het vermogen ontwikkelen dat zowel meisjes als jongens ‘nee’ leren zeggen. We moeten hen het begrip instemming uitleggen.

Het belangrijkste is de vorming van leerkrachten, en dat meisjes in hun positie worden versterkt. Samen met de ouders kunnen zij het risico opsporen.

Marianne verwelkomde vragen uit het publiek met het panel :

“Hoe kun je je legitiem voelen om over VGV te praten? Hoe praat je over dit onderwerp? Het kan als stigmatiserend worden gezien. Je moet hiervoor opgeleid worden ; er zijn mentale, fysieke en psychologische gevolgen. Maar als je er niet met ze over praat, zullen zij er ook niet over praten.”
Sophie Wouters: “Je hoeft er niet per se over te praten, maar biedt er wel de ruimte voor.”

Getuigenissen

Tussen de twee debatten door werden enkele ontroerende getuigenissen gedeeld door Mariama Bah en Fos Mohamed Nur, elk van hen ooit zelf begeleid door GAMS België en nu deel van het GAMS’ team. Elk draagt haar steentje bij in haar gemeenschap. Tijdens de receptie hoorde ik een genodigde het advies van Fos herhalen en waarderen ‘om een vriendin te zijn voor haar dochters om hun vertrouwen te winnen’.