GAMS BELGIË
Chirurgie, operaties, verminking: begrijpen en onderscheiden
Jongensbesnijdenis
VGV en jongensbesnijdenissen worden vaak in één adem genoemd. Ofwel wordt het argument gegeven dat de twee praktijken vergelijkbaar zijn, ofwel wordt het tegenovergestelde beweerd, namelijk dat de twee praktijken absoluut niets met elkaar te maken hebben. Bovendien is dat het dominant discours op niveau van internationale organisaties, alsook voor de associaties die ijveren voor de afschaffing van VGV. Beide standpunten kunnen genuanceerd worden en verdienen bepaalde reflectie.
Jongensbesnijdenis wordt momenteel vooral uitgevoerd om religieuze redenen (jodendom, islam) of vanwege veronderstelde hygiënische voordelen (VS). Net zoals bij VGV kan het ook gevolgen hebben op de gezondheid en seksualiteit van de jongens/mannen en zelf leiden tot de dood. In beide gevallen heerst er dus een aantasting van de fysieke integriteit van het kind met nefaste gevolgen.
Plastische chirurgie
Meisjes en vrouwen moeten hoge verwachtingen inlossen om te voldoen aan het ideaalbeeld van ‘de vrouw’. Elke maatschappij legt hen bepaalde normen en verwachtingen op over bijvoorbeeld kleding (bv. ‘korte rokjes’), lichaamsbouw (bv. body shaming) en gedrag (bv. victim blaming bij verkrachting). Het lichaam van de vrouw is jammer genoeg nog steeds overal en altijd het onderwerp van publieke en politieke opinie.
Vrouwen worden geprezen zolang hun lichaam jong en slank is, maar worden geminacht wanneer ze niet voldoen aan het huidige schoonheidsideaal. De normalisering van dit ideaalbeeld vindt men ook terug in de drijfveren van plastische chirurgie om de geslachtsdelen bij te werken. Deze vrouwelijke genitale cosmetische chirurgie kan op bepaalde vlakken vergeleken worden met VGV, indien uitgevoerd bij volwassenen en om niet-medische redenen.
Episiotomie
Talrijke vrouwen ondergaan in de loop van hun leven een heelkundige ingreep aan hun in- of uitwendige genitaliën. Vaak gebeurt dit in het kader van een bevalling.
Zorgverstrekkers kunnen zelf beslissen of ze tot de ingreep overgaan, met of zonder toestemming van de patiënte12, wel op voorwaarde dat het medisch verantwoord is. Maar uit de perinatale statistieken van de Europese landen komen er grote verschillen tot uiting over het aantal uitgevoerde ingrepen per land, zoals keizersneden en episiotomieën (Euro-Peristat, 2013). Dit doet vraagtekens rijzen bij de medische verantwoording ervan.
Intersekse
Een andere incoherentie in de wet is die tussen vrouwelijke genitale verminking en ingrepen aan de genitaliën om niet-medische redenen bij kinderen die zijn geboren met intersekse condities. De definitie die in de Belgische wet en door de WGO wordt gegeven, houdt namelijk enkel rekening met ingrepen die worden uitgevoerd bij individuen van het vrouwelijk geslacht. Sommige kinderen worden echter geboren met een intersekse variatie, waardoor niet met 100% zekerheid kan worden vastgesteld wat het geslacht van het kind is (naar de huidige binaire, biologische kenmerken).
Met de term ‘intersekse’ wordt een persoon omschreven bij wie het biologische geslacht niet duidelijk man of vrouw is. Een intersekse persoon kan van beide geslachten biologische kenmerken hebben of heeft bepaalde biologische kenmerken niet die bepalend zijn voor een zeker geslacht. Intersekse variatie is altijd aangeboren en kan een genetische, chromosomale of hormonale oorzaak hebben. Omgevingsfactoren zoals stofwisselingen kunnen ook een rol spelen bij sommige intersekse verschillen.