Mannenbesnijdenis
Bij mannenbesnijdenis wordt de voorhuid van de penis (de huid die de eikel bedekt) weggesneden. Deze praktijk wordt tegenwoordig in verschillende landen en gemeenschappen uitgevoerd. De redenen hiervoor kunnen van religieuze (Jodendom, Islam), traditionele (Sub-Sahara-Afrika) of hygiënische (vooral in de Verenigde Staten) aard zijn.
Enkele standpunten
GAMS België wordt steeds vaker gecontacteerd door personen die zich afvragen welke positie de vereniging inneemt tegenover deze praktijk, en of we ook begeleiding bieden aan mannen die lijden onder hun besnijdenis
Net zoals bij meisjesbesnijdenis, wordt hier een handeling uitgevoerd op het lichaam van jongens zonder dat zij daar hun toestemming voor geven. Joden en Moslims beschouwen jongensbesnijdenis, in tegenstelling tot meisjesbesnijdenis, als een religieuze verplichting. Toch is het goed te herhalen dat zowel vrouwen- als mannenbesnijdenis culturele praktijken zijn, die al uitgevoerd werden voor het ontstaan van monotheïstische godsdiensten. De oorsprong hiervan ligt dus niet in de religie, maar in de traditie.
Dit wil zeggen dat besneden mannen op lange termijn toch besmet worden indien ze zich niet beschermen tijdens seksuele contacten. Enkel het dragen van een condoom is een efficiënte bescherming.Soms wordt geargumenteerd dat mannenbesnijdenis goed is voor de gezondheid. Bepaalde gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken tonen inderdaad aan dat de kans op HIV-overdracht van vrouwen op besneden mannen 50% lager is dan de kans op HIV-overdracht van vrouwen op onbesneden mannen. Deze lagere besmettingsgraad geldt echter enkel op korte termijn. Uit Demographic Health Surveys, uitgevoerd in landen met een hoge HIV-prevalentie, blijkt namelijk geen enkel verschil in besmetting tussen besneden en onbesneden mannen. In sommige landen is de prevalentie zelfs hoger bij besneden mannen (Kameroen, Malawi, Lesotho 2) . Dit wil zeggen dat besneden mannen op lange termijn toch besmet worden indien ze zich niet beschermen tijdens seksuele contacten. Enkel het dragen van een condoom is een efficiënte bescherming. De verminderde kans op HIV-overdracht is in geen geval een argument om het besnijden van baby’s of jonge kinderen te rechtvaardigen. Zij zijn namelijk niet seksueel actief, en lopen bijgevolg geen risico om besmet te worden.
Een andere indicatie voor het uitvoeren van een besnijdenis is het behandelen van fimosis. Bij deze aandoening is de voorhuid te nauw, waardoor ze niet teruggetrokken kan worden over de eikel. Er bestaan echter ook andere, minder ingrijpende manieren om dit probleem op te lossen. Daarenboven komt de aandoening slechts erg weinig voor als men de ontwikkeling van de penis zijn natuurlijke gang laat gaan. Bij kleine kinderen is de voorhuid van nature verkleefd aan de eikel. Door een gebrek aan kennis van de anatomie en de functie van de voorhuid, proberen sommige ouders de voorhuid al bij zeer jonge kinderen terug te trekken. Hoewel men hiermee bepaalde problemen (zoals fimosis en parafimosis) wil verhinderen, kunnen deze problemen hierdoor juist in de hand gewerkt worden. In ziekenhuizen wordt fimosis zeer vaak opgegeven als indicatie voor het uitvoeren van jongensbesnijdenissen. Door een medische reden op te geven, kunnen de kosten namelijk terugbetaald worden.
De rol van de voorhuid tijdens de seksuele beleving wordt vaak onderschat. Hoewel men de voorhuid vaak beschouwt als een gewoon stukje huid, is dit het meest bezenuwde gebied van het mannelijk geslachtsdeel. Door de penis te besnijden, verliest de man de gevoeligheid van de voorhuid en van een deel van de eikel. Zonder voorhuid wordt de eikel namelijk harder en dikker doordat het blootgesteld wordt aan de lucht en aan de wrijving met kleren. De voorhuid speelt ook een rol bij de lubricatie van de vagina.
Hoewel de gevolgen van mannenbesnijdenis voor de gezondheid minder ernstig lijken dan de gevolgen van vrouwenbesnijdenis, mogen we de impact ook niet onderschatten. De vragen die ons de afgelopen jaren gesteld werden door mannen die lijden onder hun besnijdenis, bewijzen dat er wel degelijk gevolgen zijn. Deze moeten dan ook gehoord worden.
Het team van GAMS België bestaat uit personen van verschillende origine en verschillende culturen. Sinds 2014 wordt het thema mannenbesnijdenis regelmatig besproken, maar tot op heden werd er binnen het team nog geen gemeenschappelijk standpunt bereikt. De standpunten van de medewerkers/-sters verschillen namelijk afhankelijk van, onder andere, religieuze en culturele invloeden. De argumenten voor en tegen mannenbesnijdenis werden in aanwezigheid van alle medewerkers/-sters uitvoerig besproken.
Indien u meer informatie over het onderwerp wenst, raden wij u aan contact op te nemen met Droit au Corps (http://www.droitaucorps.com/). Deze vereniging doet aan preventie, biedt ondersteuning aan mannen die besneden werden en aan ouders die zich vragen stellen bij de praktijk.
In België bestaan momenteel geen verenigingen die rond dit thema werken. GAMS België verzamelde informatie over het onderwerp om de vragen van mannen die ondersteuning zoeken zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden.
Advies van de Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek over ethische aspecten van de niet-medische besnijdenis: Zien
1Auvert B, Taljaard D, Lagarde E, Sobngwi-Tambekou J, Sitta R, et al. (2005) Randomized, controlled intervention trial of male circumcision for reduction of HIV infection risk: The ANRS 1265 trial. PLoS Med 2:e298.
Bailey RC, Moses S, Parker CB, et al. Male circumcision for HIV prevention in young men in Kisumu, Kenya: a randomised controlled trial. Lancet 2007;369:643-56.
Gray RH. Kigozi G, Serwadda D, et al. Male circumcision for HIV prevention in men in Rakai, Uganda: a randomised trial. Lancet 2007;369:557-66.
2Garenne M. Male circumcision and HIV control in Africa. PLoS Med 2006;3(1):e78.
Garenne M. (2008). Long-term population effect of male circumcision in generalized HIV epidemics in sub-Saharan Africa. African Journal of AIDS Research; 7(1):1-8.
