Mannelijkheid in twijfel trekken om geweld tegen vrouwen te bestrijden

Met behulp van gemeenschappelijke workshops komt GAMS België op de proppen met een activiteit voor mannen. Dit om vrouwelijke genitale verminking (VGV) en andere geweldplegingen tegen vrouwen in vraag te stellen én om mannen een kritische blik te doen aannemen tegen ‘mannelijkheid’. Hier een terugblik op de workshop ‘Men Speak Out’ van 2020.

Mannen in strijd tegen VGV

Deze workshop maakt deel uit van de voortzetting van het Europese project ‘Men Speak Out’, gecoördineerd door GAMS België in 2015 en 2016, met als doel mannen te betrekken in de strijd tegen VGV.

Annalisa D’Aguanno en Seydou Niang brachten de online zomerworkshop van 2020 tot leven door middel van 6 modules. Op deze manier werd het mogelijk om een gesloten groep deelnemers te laten nadenken over VGV en hun blik op vrouwelijk- en mannelijkheid. Ook werd er stilgestaan bij de traditionele vrouwelijke en mannelijke opvoeding, onrechtvaardigheid en de voordelen die je als man hebt.

Wat is ‘mannelijkheid’?

Mannelijkheid kan gedefinieerd worden als de optelsom aan waarden die een persoon in een specifieke groep moet bezitten om als ‘man’ in aanmerking genomen te worden. Dat was de rode draad doorheen de workshop. Mannelijkheid kan zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van de manier waarop de man omspringt met zijn status.

Besnijdenis en maatschappelijke rollen

VGV bepaalt de rol van de vrouw binnen de gemeenschap. Deelnemers discussieerden fel en leken VGV vooral te associëren met ‘het leren over pijn en leed, en zelfopoffering.’ Ook ‘het aanleren van culturele huwelijkscodes: respect voor anderen, en vooral voor de echtgenoot’ hoorden onder andere bij die associatie.

Of dit alles nu werkelijk samenhangt of niet, deelnemers verklaren dat in hun verbeelding ‘een vrouw die niet besneden is niet alle waarden kan hebben die ze nodig heeft. Meer zelfs, ze is dan niet waardig als vrouw. Ook haar echtgenoot heeft zo niet de nodige geloofwaardigheid binnen de samenleving. Dat betekent dus dat noch vrouw, noch man, waardevol zijn binnen de samenleving.’

Privileges afbouwen

Vervolgens dachten de deelnemers na over de vraag wat de rol van de man juist inhoudt. Dikwijls blijkt dat ‘de rol van de man er een is om te domineren, terwijl de rol van de vrouw er een is om gedomineerd te worden. Zo legt het systeem het hen op, ze moeten begrijpen dat dit hun rol is.’ Daar stopt het niet: ‘De man in volle groei wordt gewelddadig opgevoed en brengt op zijn beurt dat geweld weer over. Hij mag geen zwaktes hebben en mag de vrouwelijke wereld niet benaderen, anders loopt hij het risico om zijn rechten als man te verliezen.’

Sommigen voeden hun kinderen echter anders op. Moeten zij zich daardoor vragen stellen bij hun mannelijkheid en wat voor mannen ze zijn? Wat is hun plaats in de samenleving? Hoe kunnen zij goede kinderen voor hun ouders zijn als ze de opvoeding die ze zelf kregen niet doorgeven aan hun eigen kinderen?

Conclusie

Tijdens de workshop gaven verschillende mannen aan dat ze het belangrijk vinden dat er over hun persoonlijke gevoelens gepraat kan worden. De opgelegde opvoeding en de vroegere maar ook huidige verwachtingen van de gemeenschap wegen zwaar door. Door deze emotionele zaken te ventileren kunnen onrechtvaardigheden en het systeem in het algemeen in vraag worden gesteld. Het resultaat van deze emoties en moedige uitspraken van deze mannen lijkt ons een cruciale fase.

De volgende stap? Deelnemers moeten praten over deze problematiek met de mensen rondom hen. Op die manier kunnen we het onrecht en het geweld tegenover vrouwen stoppen.